Φλεγμονές - οξειδωτικό στρες

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(4 ψήφοι)

Οι φλεγμονές αποτελούν ‘’κρυφή’’ πληγή για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς ευθύνονται για κάθε σχεδόν σύγχρονη ασθένεια. Στην ουσία πίσω από κάθε φλεγμονή κρύβεται το οξειδωτικό στρες σε κυτταρικό επίπεδο. Οι κρυφές φλεγμονές συνδέονται με τα σημαντικότερα προβλήματα που απειλούν την υγεία μας σήμερα : με τον καρκίνο, το διαβήτη, τα καρδιολογικά και τα αυτοάνοσα νοσήματα.Όταν ακούμε τον όρο φλεγμονή, το μυαλό μας πηγαίνει αυτόματα σε κάποιο πρόβλημα υγείας. Αν και αυτό είναι σωστό γιατί η φλεγμονή συνδέεται με όλα σχεδόν τα προβλήματα υγείας, υπάρχει όμως ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που συνήθως διαφεύγει. Αυτό που διαφεύγει είναι το γεγονός ότι η φλεγμονή δεν είναι το πρόβλημα, αλλά η λύση σε ένα πρόβλημα που προηγήθηκε.

 

Φλεγμονή είναι η διαδικασία που ξεκινάει ο οργανισμός στην προσπάθειά του να επουλώσει μια βλάβη που έχει προηγηθεί. Για παράδειγμα, όταν χτυπάμε το χέρι μας, αυτό πρήζεται και πονάει. Αυτή είναι μια ‘’καλή’’ φλεγμονή, γιατί η ολοκλήρωσή της οδηγεί σε αποκατάσταση της βλάβης.Κρυφή είναι μια φλεγμονή κατά την οποία ξεκινάει μια διαδικασία επούλωσης και διόρθωσης της βλάβης, αλλά το σώμα δεν καταφέρνει να την ολοκληρώσει. Όταν έχουμε μεγάλο αριθμό ελεύθερων ριζών που δεν εξουδετερώνονται από τους αμυντικούς κυτταρικούς μηχανισμούς τότε έχουμε φλεγμονή σε κυτταρικό επίπεδο. Αυτή η φλεγμονή δεν εμφανίζεται με κάποιο οξύ πόνο αλλά υπολανθάνει. Για να την εντοπίσουμε, πρέπει να υποβληθούμε σε ειδικές αιματολογικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν δείκτες οι οποίοι εντοπίζουν φλεγμονή.

Οι δυο βασικοί παράγοντες της κρυφής φλεγμονής

Οι αιτίες για την πρόκληση μια κρυφής φλεγμονής είναι δύο :

  • Κατ’ αρχάς, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει της τάση να θεραπεύει μια βλάβη που έχει υποστεί. Οπότε για να μην τα καταφέρει , σε μια χρόνια κατάσταση, σημαίνει ότι η ταχύτητα με την οποία προκαλούμε βλάβη είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητα με την οποία το σώμα καταφέρνει να τη διορθώσει.
  • Η δεύτερη αιτία είναι να έχουν γίνει τόσες πολλές βλάβες και συνεχόμενα, ώστε το σώμα να μην έχει τα απαραίτητα συστατικά για νε ελέγξει τη φλεγμονή.

Πως προκαλούνται οι φλεγμονές;

Ο τρόπος ζωής είναι σημαντικός παράγοντας στην πρόκληση των κρυφών και χρόνιων φλεγμονών. Η μόλυνση του περιβάλλοντος, τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στα αστικά κέντρα, η έλλειψη ξεκούρασης και το στρες αποτελούν παράγοντες συνεχούς πρόκλησης βλάβης στον ανθρώπινο οργανισμό. Επίσης, οι τροφές που καταναλώνουμε περιέχουν μέχρι και 10 φορές λιγότερα θρεπτικά συστατικά από αυτά που θα έπρεπε να περιέχουν, με αποτέλεσμα χωρίς τα απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά ο οργανισμός να περιέρχεται σε μια εσφαλμένη και προβληματική λειτουργία και στην προσπάθεια του να ανακάμψει εμφανίζονται διάφορα προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων και οι κρυφές χρόνιες φλεγμονές.

Μπορούμε να προλάβουμε τις κρυφές φλεγμονές – ακόμα και να τις θεραπεύσουμε- με μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Στο πλαίσιο πρόσφατης μελέτης κατά την οποία παρακολουθήθηκαν 23.000 άτομα για 8 χρόνια, βρέθηκε ότι η άσκηση, ο επαρκής ύπνος, η μείωση του στρες και ένας πιο υγιεινός τρόπος διατροφής μπορούν να μειώσουν την επίπτωση των χρόνιων φλεγμονών, άρα και των κρυφών νοσημάτων κατά 78%.

Τροφές και φλεγμονή

Η παχυσαρκία, τα καρδιολογικά νοσήματα, ο καρκίνος, η οστεοπόρωση μέχρι και η κατάθλιψη συνδέονται με το τι τρώμε.

Οι τροφές που προάγουν τις φλεγμονές περιλαμβάνουν τις επεξεργασμένες τροφές οι οποίες παρέχουν πολλές θερμίδες ενώ έχουν χάσει το μεγαλύτερο μέρος της θρεπτικής τους αξίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων τροφών είναι η ζάχαρη, το άσπρο αλεύρι και το επεξεργασμένο αλάτι.

Οι επεξεργασμένες τροφές, σε αντίθεση με αυτές που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία, έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και ένζυμα (χημικές ενώσεις απαραίτητες για να πραγματοποιηθούν χημικές αντιδράσεις στο σώμα μας).

Αυτές οι τροφές, όταν εισέλθουν στο σώμα μας προκαλούν μεγάλες και απότομες διακυμάνσεις στα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Το σάκχαρο αρχικά ανεβαίνει απότομα, στη συνέχεια πέφτει απότομα, ανεβαίνει και πάλι κ.ο.κ. Αυτό προκαλεί αυξημένες εκκρίσεις ορμονών που τροφοδοτούν τη φλεγμονή και κυρίως της ινσουλίνης.

Το σώμα μας στη προσπάθειά του να κρατήσει το σάκχαρο στο αίμα στα επιθυμητά επίπεδα, αυξάνει την έκκριση ινσουλίνης. Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα μας, έχουν συσχετισθεί με αυξημένα επίπεδα δεικτών φλεγμονής.

Η σημασία του γλυκαιμικού δείκτη και των αντιοξειδωτικών

Ανάλογα λοιπόν με τις τροφές που τρώμε, ακόμη και εάν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας κυμαίνονται στα φυσιολογικά επίπεδα όταν είμαστε νηστικοί, μπορεί να έχουμε αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης και προδιάθεση για φλεγμονή.

Ο γλυκαιμικός δείκτης των τροφών είναι μια κατηγοριοποίηση των τροφών ανάλογα με την ταχύτητα που ανεβάζουν το ζάχαρο στο αίμα μας. Η κατανάλωση τροφών με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη ωφελεί της υγεία μας γιατί έχουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Τέτοιες τροφές είναι τα μήλα, τα πράσινα λαχανικά, το λάδι ελιάς, τα βιολογικά αυγά, τα κρίθινα παξιμάδια.

Οι μη επεξεργασμένες τροφές εκτός από πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά έχουν και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Τροφές όπως αυτές που προανέφερα, αλλά και οι ωμοί ξηροί καρποί, τα ψάρια, οι σπόροι, τα μούρα όπως και βιολογικές τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση περιέχουν φυσικές βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, πρωτεΐνες, καλά λίπη και ένζυμα τα οποία παρέχουν στο σώμα μας τις βασικές πρώτες ύλες και εξασφαλίζουν μια καλή υγεία. Σε περιπτώσεις φλεγμονωδών νοσημάτων η συμπλήρωση της διατροφής με βιταμίνη C και φυσικά αντιοξειδωτικά όπως η ρεσβερατρόλη, το άλφα λιποϊκό οξύ, η κουερσετίνη και οι φαινόλες από το πράσινο τσάι μπορούν σύμφωνα με μελέτες να βοηθήσουν σημαντικά στη μείωση της φλεγμονής.

Όταν καταναλώνετε τροφές που είναι πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση και ενισχύετε τους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς, το σώμα σας βιώνει μείωση της φλεγμονής. Αυτό σημαίνει ότι νιώθετε καλύτερα, έχετε περισσότερη ενέργεια και κάνετε ένα σημαντικό βήμα στο δρόμο για μια πιο όμορφη και υγιή ζωή.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την Ενδοκρινολόγο-Διαβητολόγο Δρ. Μαρία Μπουγουλιά